Vai trò của Y học cổ truyền trong nâng cao thể trạng và giảm tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư

Trong điều trị ung thư, hóa trị, xạ trị, phẫu thuật và điều trị nội tiết giữ vai trò trụ cột không thể thay thế, giúp tiêu diệt tế bào ung thư và kéo dài thời gian sống. Tuy nhiên, những gây ra các tác dụng không mong muốn như mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, khô miệng, viêm loét niêm mạc, rụng tóc hay ức chế tủy xương,... ảnh hưởng lớn đến thể chất, tinh thần có nguy cơ phải gián đoạn phác đồ điều trị. Chính vì vậy, điều trị đa mô thức trong đó kết hợp Y học cổ truyền để nâng cao thể trạng và giảm tác dụng phụ đang là một giải pháp hiệu quả và an toàn.

Buổi đào tạo nội bộ về điều trị đa mô thức cho người bệnh ung thư tại Trung tâm Y học cổ truyền - Bệnh viện Đại học Phenikaa

Các tác dụng không mong muốn thường gặp trong điều trị ung thư

Tùy từng phương pháp điều trị, người bệnh có thể gặp các nhóm tác dụng phụ như sau:

Trong và sau hóa trị: Trên đường tiêu hoá và toàn trạng: buồn nôn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa (ỉa chảy, táo bón kéo dài), mệt mỏi. Trên thần kinh ngoại vi: tê bì tay chân, cảm giác châm chích, mất cảm giác, ảnh hưởng vận động. Hội chứng bàn tay – bàn chân: đỏ, rát, bong tróc da ở gan bàn tay hoặc gan bàn chân. Táo bón kéo dài hoặc tái diễn cũng rất thường gặp do tác dụng phụ của thuốc hóa chất.

Trong và sau xạ trị: Tác dụng phụ thường khu trú tại vùng chiếu xạ. Xạ vùng cổ: viêm thực quản, đau rát họng, nuốt khó. Xạ vùng ngực: viêm phổi, ho, khó thở kéo dài. Xạ vùng tiểu khung: viêm bàng quang, viêm trực tràng chảy máu, tiểu buốt, tiểu rắt, rối loạn đại – tiểu tiện. Một số khác bị khô miệng, viêm loét niêm mạc, ăn uống khó khăn.

Sau phẫu thuật: Phẫu thuật giúp loại bỏ khối u nhưng có thể để lại nhiều di chứng như rối loạn đại – tiểu tiện (sau mổ vùng tiểu khung), khàn tiếng, liệt dây thanh âm (sau mổ tuyến giáp), hoặc yếu liệt tay chân, rối loạn cảm giác (sau mổ u não, tủy sống, thần kinh ngoại biên).

Điều trị nội tiết (ở người bệnh ung thư vú thụ thể nội tiết dương tính): Rối loạn vận mạch (bốc hỏa, đổ mồ hôi, mất ngủ) và đau mỏi khớp, cứng khớp do tác dụng phụ của nhóm thuốc aromatase.

Bên cạnh các triệu chứng thể chất, đa số người bệnh còn đối mặt với lo âu, trầm cảm, mất ngủ kéo dài, khiến khả năng phục hồi và tuân thủ điều trị giảm sút rõ rệt.

Vai trò của Y học cổ truyền trong nâng cao thể trạng và giảm tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư

Y học cổ truyền (YHCT) tiếp cận người bệnh theo hướng chỉnh thể, chú trọng điều hòa kinh lạc, tạng phủ, cân bằng khí huyết – âm dương, coi trọng cả thể chất và tinh thần. Với nguyên tắc “cấp trị tiêu, hoãn trị bản” hay “Công bổ kiêm trị” không thiên lệch mà tuỳ giai đoạn bệnh, các phương pháp Y học cổ truyền có mục tiêu phối hợp giữa giảm triệu chứng bệnh với nâng cao thể trạng, hỗ trợ miễn dịch, tăng sức chống chịu với hoá – xạ trị của người bệnh một cách toàn diện nhất. Triệu chứng ung thư ở từng người bệnh là không giống nhau, cho nên, phác đồ điều trị (thuốc, châm, cứu, xoa bóp bấm huyệt, khí công dưỡng sinh,…) có tính cá thể hoá cao ở từng người bệnh. Chính vì vậy, thăm khám trực tiếp với bác sỹ Y học cổ truyền có kinh nghiệm trong lĩnh vực này là vô cùng quan trọng.

Bác sĩ Y học cổ truyền khám và chẩn đoán bệnh

Ở dưới cả góc nhìn YHCT và YHHĐ, thuốc Y học cổ truyền, dùng trong hay dùng ngoài, đều đã được chứng minh về tính hiệu quả và an toàn trong nhiều thể bệnh và triệu chứng cụ thể:

• Giảm buồn nôn, chán ăn, rối loạn tiêu hóa: sử dụng các vị thuốc kiện tỳ hòa vị, giáng nghịch chỉ ẩu như Bạch truật, Đảng sâm, Trần bì, Sa nhân, Bán hạ, Đại giả thạch, Tạo giác thích,...
• Giảm khô miệng, viêm loét niêm mạc: dùng các vị thuốc thanh nhiệt, dưỡng âm, sinh tân như Thạch cao, Sinh địa, Huyền sâm, Mạch môn, Cam thảo,…
• Cải thiện ức chế tủy xương, nâng cao thể trạng: phối hợp các vị thuốc bổ thận ích tinh, kiện tỳ dưỡng huyết như Lộc giác giao, Quy bản, Hoài sơn, Nhân sâm, Hoàng kỳ, Đương quy.
• Giảm mệt mỏi, cải thiện giấc ngủ: ứng dụng các bài thuốc điều hòa khí huyết, giúp ăn ngon, ngủ yên, tinh thần thư thái.
• Tăng miễn dịch, nâng cao thể trạng.
• Chữa tê bì (ngâm chân tay, xông hơi,…).

Bác sĩ Y học cổ truyền chuẩn bị thuốc cho người bệnh

Bên cạnh thuốc, các liệu pháp không dùng thuốc cũng được chứng minh mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh:

• Châm cứu giúp giảm đau, giảm tê bì ở tay và chân do độc tính thần kinh của hoá- xạ trị, điều hoà giấc ngủ… nhờ tác dụng thông kinh hoạt lạc, điều chỉnh công năng tạng phủ - tăng dẫn truyền thần kinh – thể dịch, kích thích tuần hoàn máu và vi tuần hoàn....
• Xoa bóp, bấm huyệt làm giảm đau mỏi, thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng, giải tỏa lo âu, trầm cảm, giúp người bệnh nhẹ nhõm, lạc quan hơn do tác dụng điều hoà khí huyết - cải thiện tuần hoàn máu và bạch huyết, điều hoà hệ thần kinh, giảm đau giãn cơ, tăng cường miễn dịch và phục hồi
• Dưỡng sinh, khí công, thái cực quyền giúp điều hòa hơi thở, vận động nhẹ nhàng, tăng cường lưu thông khí huyết, nâng cao thể lực.

Bác sĩ Y học cổ truyền điều trị cho người bệnh bằng phương pháp điện châm

Sự phối hợp các phương pháp Y học cổ truyền đóng vai trò then chốt, không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu cá thể hóa cho từng người bệnh, mà còn tạo ra tác dụng hiệp đồng khi sử dụng đồng thời, qua đó nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian điều trị.

Phối hợp Y học cổ truyền và Y học hiện đại – Hướng đi toàn diện

YHCT không thay thế hóa trị, xạ trị hay phẫu thuật, mà đóng vai trò phối hợp tích cực giúp người bệnh:

• Giảm nhẹ tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư.
• Duy trì và hoàn thành phác đồ điều trị đã được xây dựng.
• Cải thiện thể trạng, nâng cao sức đề kháng.
• Ổn định tâm lý, giảm lo âu, trầm cảm.
• Nâng cao chất lượng sống và khả năng hồi phục.

Sự phối hợp cần được tiến hành dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa, nhằm bảo đảm an toàn, phù hợp với từng giai đoạn bệnh và thể trạng của mỗi người bệnh.

Bởi hành trình điều trị ung thư là một chặng đường dài, PhenikaaMec cam kết đồng hành cùng người bệnh ung thư bằng sự tận tâm và tri thức y khoa, kết hợp tinh hoa Y học cổ truyền với thành tựu Y học hiện đại, mang đến giải pháp chăm sóc toàn diện cả thể chất và tinh thần, không chỉ cho người bệnh mà còn cho cả gia đình người bệnh, giúp mọi người an tâm điều trị – sống khỏe mỗi ngày.